fiilin tamamlayici ogeleri (mansup ögeler) ve irap alametleri

fiilin tamamlayıcı öğeleri (5 mefuller ve hâl: mansup öğeler) ve irap alametleri

Fiilin zorunlu öğesi merfû ismidir. Fiilin diğer tüm öğelerine tamamlayıcı öğeler denir ki hepsi de mansûp öğelerdir. Bunlar, beş mef'ûller (mefulün bih, mefulün fîh, mefulün lieclih, mefulün mutlak, mefulün maah) ve hâl öğeleridir. Bir öğenin mansûp olduğunu gösteren alametler, kelimenin yapısına göre değişiklik gösterir.
Not: Fiilin tamamlayıcı öğelerinden mef'ûlün fih, mef'ûlün lieclih ve hâl, câr-mecrûrdan oluşan şibih cümlesi olarak da gelebilir. Bu durumda nasb alametleri aranmaz; şibih cümlesi, mahallen (nasb mahallinde) irap edilir (örnekleri için ilgili konulara bakınız).

Bir kelimenin mansup olduğunu gösteren alamet şunlardır:

a) tekil ismin mansûb olduğunu gösteren alamet: FETHA

1) رَأَيْتُ طَالِباً فِي الصَّفِّ. رَأَيْتُ الطَّالِبَ فِي الصَّفِّ.

2) رَأَيْتُ طَالِبَةً فِي الصَّفِّ. رَأَيْتُ الطَّالِبَةً فِي الصَّفِّ.

3) رَأَيْتُ حَسَناً فِي الصَّفِّ.
4) رَأَيْتُ عَائِشَةَ فِي الصَّفِّ.

1) Sınıfta bir öğrenci gördüm. Öğrenciyi sınıfta gördüm.

2) Sınıfta bir öğrenci gördüm. Öğrenciyi sınıfta gördüm.

3) Hasan'ı sınıfta gördüm.

4) Ayşe'yi sınıfta gördüm.

b) ikil ismin mansûb olduğunu gösteren alamet: YÂ

1) رَأَيْتُ طَالِبَيْنِ فِي الصَّفِّ. رَأَيْتُ الطَّالِبَيْنِ فِي الصَّفِّ.

2) رَأَيْتُ طَالِبَتَيْنِ فِي الصَّفِّ. رَأَيْتُ الطَّالِبَتَيْنِ فِي الصَّفِّ.

3) رَأَيْتُ هَذَيْنِ الطَّالِبَيْنِ فِي الصَّفِّ. رَأَيْتُ ذَيْنِكَ الطَّالِبَيْنِ فِي الصَّفِّ.

4) رَأَيْتُ هَاتَيْنِ الطَّالِبَتَيْنِ فِي الصَّفِّ. رَأَيْتُ تَيْنِكَ الطَّالِبَتَيْنِ فِي الصَّفِّ.

1) Sınıfta iki öğrenci gördüm. Öğrencileri (iki öğrenciyi) sınıfta gördüm.

2) Sınıfta iki öğrenci gördüm. Öğrencileri (iki öğrenciyi) sınıfta gördüm.

3) Bu öğrencileri (bu iki öğrenciyi) sınıfta gördüm. Şu öğrencileri (şu iki öğrenciyi) sınıfta gördüm.

4) Bu öğrencileri (bu iki öğrenciyi) sınıfta gördüm. Şu öğrencileri (şu iki öğrenciyi) sınıfta gördüm.

c) çoğul ismin mansûb olduğunu gösteren alamet: FETHA (düzensiz çoğullar için), YÂ (düzenli eril çoğullar için), KESRA (düzenli dişil çoğullar için)

1) رَأَيْتُ الطُّلَّابَ فِي الصَّفِّ.

2) رَأَيْتُ الْمُهَنْدِسِينَ فِي الْمَصْنَعِ.

3) رَأَيْتُ الطَّالِبَاتِ فِي الصَّفِّ.

1) Öğrencileri (erkek) sınıfta gördüm.

2) Mühendisleri, fabrikada gördüm.

3) Öğrencileri (bayan), sınıfta gördüm.

İLAVE ÖRNEKLER:

1) سَكَنْتُ فِي سِيوَاس سَنَتَيْنِ. سَكَنْتُ فِي إزمِيرَ عَامَيْنِ.

2) سَكَنْتُ سَنَوَاتٍ فِي قُونْيَا.

3) خَلَقَ اللهُ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ.

4) ضَرَبَ الطِّفْلُ الْكَلْبَ ضَرْبَتَيْنِ.

5) ضَرَبَ الطِّفْلُ الْكَلْبَيْنِ ضَرَبَاتٍ.

6) رَأَيْتُ الطَّالِبَيْنِ جَالِسَيْنِ فِي الْحَدِيقَةِ.

7) رَأَيْتُ الطَّالِبَتَيْنِ جَالِسَتَيْنِ فِي الْحَدِيقَةِ.

8) رأيتُ الطُّلَّابَ جَالِسِينَ فِي مَكْتَبِ الْمُدِيرِ.

9) رَأَيْتُ الطَّالِبَاتِ جَالِسَاتٍ فِي مَكْتَبِ الْمُدِيرِ.

10) أُحِبُّ اللُّغَةَ الْعَرَبِيَّةَ.

1) Sivas'ta iki yıl oturdum. İzmir'de iki yıl oturdum.

2) Yıllarca Konya'da oturdum.

3) Allah, gökleri ve yeri yarattı.

4) Çocuk, köpeğe iki kez vurdu.

5) Çocuk, köpeklere (iki köpeğe) defalarca vurdu.

6) Öğrencileri (iki öğrenciyi) bahçede otururlarken gördüm.

7) Öğrencileri (iki byn öğrenciyi) bahçede otururlarken gördüm.

8) Öğrencileri müdürün ofisinde otururlarken gördüm.

9) Öğrencileri (byn) müdürün ofisinde otururlarken gördüm.

10) Arap Dilini seviyorum.