Yaygın Kullanımlı Fiiller 3 (اِسْتَطَاعَ : ebilmek: güç yetirmek)

 Yaygın Kullanımlı Fiiller 3 (اِسْتَطَاعَ : güç yetirmek : -EBİLMEK)

اِسْتَطَاعَ يَسْتَطِيعُ اِسْتِطَاعَةٌ

اِسْتَطَاعَ : “güç yetirme” fiillerindendir, Türkçeye "-ebilmek" şeklinde tercüme edilebilir. Müteaddi bir fiil olduğu için nesnesini direk olarak alır. Nesnesi, sarih mastar gelebileceği gibi müevvel mastar olarak da gelebilir.

sarih mastar:

1) أَسْتَطِيعُ الْخُرُوجَ مِنَ الْبَيْتِ فِي سَاعَةٍ مُتَأَخِّرَةٍ مِنَ اللَّيْلِ بِمُفْرَدِي.

2) أَسْتَطِيعُ الْقِرَاءَةَ وَالْكِتَابَةَ بِاللُّغَةِ الْعَرَبِيَّةِ.

3) أَسْتَطِيعُ كِتَابَةَ الدَّرْسِ فِي سَاعَةٍ.

4) أَسْتَطِيعُ السَّفَرَ إلى الْأَمَاكِنِ الْبَعِيدَةِ بِسَيَّارَتِي.

müevvel mastar örneği:

1) أَسْتَطِيعُ أَنْ أَخْرُجَ مِنَ الْبَيْتِ فِي سَاعَةٍ مُتَأَخِّرَةٍ مِنَ اللَّيْلِ بِمُفْرَدِي.

2) أَسْتَطِيعُ أَنْ أَقْرَأَ وَأَكْتُبَ بِاللُّغَةِ الْعَرَبِيَّةِ (أَسْتَطِيعُ أَنْ أَقْرَأَ وَأَنْ أَكْتُبَ بِاللُّغَةِ الْعَرَبِيَّةِ.).

3) أَسْتَطِيعُ أَنْ أَكْتُبَ الدَّرْسَ فِي سَاعَةٍ.

4) أَسْتَطِيعُ أَنْ أُسَافِرَ إلى الْأَمَاكِنِ الْبَعِيدَةِ بِسَيَّارَتِي.

1) Geç bir saatte evden tek başıma çıkabilirim.

2) Arapça okuyup yazabilirim.

3) Dersi bir saat içinde yazabilirim.

4) Arabamla uzak yerlere seyahat edebilirim.

NOT: mefulün bih, ister sarih mastar olarak gelsin ister müevvel mastar olarak gelsin, aralarında herhangi bir anlam farkı yoktur. Fakat sarih mastar, salt bir isim olduğundan zamirlere göre farklı çekimi yoktur ama müevvel mastar içinde fiil geçince, o fiili, eylemi gerçekleştirecek özneye göre çekimlemek gerekir.

أسْتَطِيعُ الْكِتَابَةَ / يَسْتَطِيعُ الْكِتَابَةَ / نَسْتَطِيعُ الْكِتَابَةَ / يستطيعونَ الْكِتابَةَ ... 

1) أَنَا أَسْتَطِيعُ أَنْ أَكْتُبَ الدَّرْسَ.

2) نَحْنُ نَسْتَطِيعُ أَنْ نَكْتُبَ الدَّرْسَ.

3) أَنْتَ تَسْتَطِيعُ أَنْ تَكْتُبَ الدَّرْسَ.

4) أَنْتِ تَسْتَطِيعِينَ أَنْ تَكْتُبِي الدَّرْسَ.

5) أَنْتُم تَسْتَطِيعُونَ أَنْ تَكْتُبُوا الدَّرْسَ.

6) هُمْ يَسْتَطِيعُونَ أَنْ يَكْتُبُوا الدَّرْسَ.

7) أَنْتُنّ تَسْتَطِعْنَ أَنْ تَكْتُبْنَ الدَّرْسَ.

8) هُنّ يَسْتَطِعْنَ أَنْ يَكْتُبْنَ الدَّرْسَ.

9) تَسْتَطِيعُ الطالباتُ أَنْ يَكْتُبْنَ الدَّرْسَ.

10) يَسْتَطِيعُ الطلابُ أَنْ يَكْتُبُوا الدَّرْسَ.

1) Ben, dersi yazabilirim.

2) Biz, dersi yazabiliriz.

3) Sen, dersi yazabilirsin.

4) Sen (byn), dersi yazabilirsin.

5) Siz, dersi yazabilirsiniz.

6) Onlar, dersi yazabilirler.

7) Siz (byn), dersi yazabilirsiniz.

8) Onlar (byn), dersi yazabilirler.

9) Öğrenciler (byn), dersi yazabilirler.

10) Öğrenciler, dersi yazabilirler.

not: “güç yetirme” fiil ile eylemin öznesi aynı kişi olmalıdır [yazarım + -ebilirim (yazmaya güç yetiririm) YANİ yazabilirim]

“güç yetirme” (-ebilmek) anlamında aşağıdaki fiiller de kullanılabilir fakat اِسْتَطَاعَ / يَسْتَطِيعُ fiilinin kullanımı çok yaygındır:

قَدَرَ / قَدِرَ ، يَقْدِرُ / يَقْدُرُ قُدْرَة | قَدَرَ عَلَى ...

تَمَكَّنَ يَتَمَكَّنُ تَمَكُّن | تَمَكَّنَ مِنْ .....

أَسْتَطِيعُ أَنْ أَكْتُبَ الدَّرْسَ. : أَسْتَطِيعُ كِتَابَةَ الدَّرْسِ.

أَقْدِرُ عَلَى أَنْ أَكْتُبَ الدَّرْسَ. : أَقْدِرُ عَلَى كِتَابَةِ الدَّرْسِ.

أَتَمَكَّنُ مِنْ أَنْ أَكْتُبَ الدَّرْسَ. : أَتَمَكَّنُ مِنْ كِتَابَةِ الدَّرْسِ.

DERSİ YAZABİLİRİM.