9 Ocak 2017 Pazartesi

Arap Dilinde Sayılar 1 (sayma sayıları)


Arap Dilinde Sayılar

1. SAYMA SAYILARI (aded+madud) (diğer bir ifadeyle sayısal temyiz grubu)

Adet (sayı) ve madud (sayılan/temyiz)’un bir araya gelmesi ile oluşan bütüne temyiz grubu diyebiliriz.

Arapçada temyiz grubu, 3’ten başlar. 1 ve 2 sayıları, Türkçede olduğu gibi Arapçada da sıfat tamlamasında kullanılır.
1) هَذَا كِتَابٌ وَاحِدٌ. هَذَانِ كِتَابَانِ اثْنَانِ.
2) هَذِهِ مَجَلَّةٌ وَاحِدَةٌ. هَاتَانِ مَجَلَّتَانِ اثْنَتَانِ.
1) Bu, bir kitap. Bunlar, iki kitap.
2) Bu, bir dergi. Bunlar, iki dergi.

Not: 1 ve 2 sayıları, hem tek başlarına iken (yukarıda olduğu gibi) hem de 11-12, 21-22 … 91-92 sayılarının içinde geçtiğinde, maduduna (sayılana) müenneslik-müzekkerlik açısından her zaman uyacaktır.

· 3-9 arası sayılarda sayılan (madud) müzekker ise sayı müennes; sayılan (madud) müennes ise sayı müzekker olarak gelir. 3-9 arası rakamlar, ister tek başlarına kullanılsınlar, ister başka rakamlarla birlikte kullanılsınlar (23, 34, … 88, 99 gibi) müenneslik-müzekkerlik açısından her zaman ters orantılıdır.

Not: Temyiz grubunda (3 ve 9 arası sayılarda) madudun müzekker ya da müennes oluşu, ismin tekiline bakılarak belirlenir. Örneğin كِتَاب sözcüğü müzekker, مَجَلَّة sözcüğü müennestir.

3-9 arası sayılar
عَدَد+ة (مُؤَنَّث)
مَعْدُود مُذَكَّر
(جَمْع)

عَدَد (مُذَكَّر)
مَعْدُود مُؤَنَّث
(جَمْع)

ثَلَاثَةُ
كُتُبٍ
3 kitap
ثَلَاثُ
مَجَلَّاتٍ
3 dergi
أَرْبَعَةُ
أَبْوَابٍ
4 kapı
أَرْبَعُ
غُرَفٍ
4 oda
خَمْسَةُ
صُفُوفٍ
5 sınıf
خَمْسُ
مَكْتَبَاتٍ
5 kitaplık/ kütüphane
سِتَّةُ
أَحْذِيَةٍ
6 ayakkabı
سِتُّ
حَدَائِقَ
6 bahçe
سَبْعَةُ
أَقْلَامٍ
7 kalem
سَبْعُ
حَقَائِبَ
7 çanta
ثَمَانِيَةُ
طُلَّابٍ
8 erkek öğrenci
ثَمَانِي
طَالِبَاتٍ
8 kız öğrenci
تِسْعَةُ
مُدَرِّسِينَ
9 erkek öğretmen
تِسْعُ
مُدَرِّسَاتٍ
9 bayan öğretmen
3-9 arasında temyiz grubu, isim tamlaması formunda kullanılır. Madud, bu sebeple mecrur olur. 3-9 arasında temyiz grubunda madud, çoğul olarak gelir.
3-9 arasında temyiz grubu, isim tamlaması formunda kullanılır. Madud, bu sebeple mecrur olur. 3-9 arasında temyiz grubunda madud, çoğul olarak gelir.
مُضَاف
مُضَاف إِلَيْهِ

مُضَاف
مُضَاف إِلَيْهِ


كِتَابٌ ج كُتُبٌ
kitap/lar

مَجَلَّةٌ ج مَجَلَّاتٌ
dergi/ler
بَابٌ ج أَبْوَابٌ
kapı/lar

غُرْفَةٌ ج غُرَفٌ
oda/lar
صَفٌّ ج صُفُوفٌ
sınıf/lar

مَكْتَبَةٌ ج مَكْتَبَاتٍ
kütüphane/ler, kitaplık/lar
حِذَاءٌ ج أَحْذِيَةٌ
ayakkabı/lar

حَدِيقَةٌ ج حَدَائِقَ
bahçe/ler
قَلَمٌ ج أَقْلَامٌ
kalem/ler

حَقِيبَةٌ ج حَقَائِبَ
çanta/lar
طَالِبٌ ج طُلَّابٌ
erkek öğrenci/ler

طَالِبَةٌ ج طَالِبَاتٍ
kız öğrenci/ler
مُدَرِّسٌ ج مُدَرِّسُونَ
erkek öğretmen/ler

مُدَرِّسَةٌ ج مُدَرِّسَاتٍ
bayan öğretmen/ler

· 10 sayısı, tek başına iken 3-9 arasında olduğu gibidir yani müzekkerlik-müenneslik açısından ters orantılıdır; madud müennes ise sayı müzekker, madud müzekker ise sayı müennes (ta’lı) gelir.
10 sayısı (tek başına)
عَدَد+ة (مُؤَنَّث)
مَعْدُود مُذَكَّر
(جَمْع)

عَدَد (مُذَكَّر)
مَعْدُود مُؤَنَّث
(جَمْع)

عَشْرَةُ
كُتُبٍ
10 kitap
عَشَرُ
مَجَلَّاتٍ
10 dergi
عَشْرَةُ
طُلَّابٍ
10 erkek öğrenci
عَشَرُ
طَالِبَاتٍ
10 kız öğrenci
عَشْرَةُ
مُدَرِّسِينَ
10 erkek öğretmen
عَشَرُ
مُدَرِّسَاتٍ
10 bayan öğretmen

· 10 rakamı, çift başına kullanımında (11-19 arası) ise maduduna, müzekkerlik-müenneslik açılarından uyar.

· 11-19 arasında ise 1 ve 2 rakamlarının müzekkerlik-müenneslik açılarından her zaman maduduna uyacağını ve 3-9 rakamlarında ise ters orantılı olduğunu söylediğimize göre aşağıdaki tablo ortaya çıkacaktır.
Not: 11-99 arası sayılarda madud, tekil ve mansup gelmelidir.

11-19 arası sayılar
أَحَدَ عَشَرَ
كِتَاباً
11 kitap
إحْدَى عَشْرَةَ
مَجَلَّةً
11 dergi
اِثْنَا عَشَرَ
كِتَاباً
12 kitap
اِثْنَتَا عَشْرَةَ
مَجَلَّةً
12 dergi
ثَلَاثَةَ عَشَرَ
كِتَاباً
13 kitap
ثَلَاثَ عَشْرَةَ
مَجَلَّةً
13 dergi
أَرْبَعَةَ عَشَرَ
بَاباً
14 kapı
أَرْبَعَ عَشْرَةَ
غُرْفَةً
14 oda
خَمْسَةَ عَشَرَ
صَفّاً
15 sınıf
خَمْسَ عَشْرَةَ
مَكْتَبَةً
15 kütüphane
سِتَّةَ عَشَرَ
حِذَاءً
16 ayakkabı
سِتَّ عَشْرَةَ
حَدِيقةً
16 bahçe
سَبْعَةَ عَشَرَ
قَلَماً
17 kalem
سَبْعَ عَشْرَةَ
حَقِيبةً
17 çanta
ثَمَانِيَةَ عَشَرَ
طَالِباً
18 erkek öğrenci
ثَمَانِيَ عَشْرَةَ
طَالِبَةً
18 kız öğrenci
تِسْعَةَ عَشَرَ
مُدَرِّساً
19 erkek öğretmen
تِسْعَ عَشْرَةَ
مُدَرِّسَةً
19 bayan öğretmen

NOT: 21-99 arası sayılara atıflı sayılar denir. çünkü küçük rakam ile onluk rakam arasında VAV bulunur.
21-29 arası sayılar (Atıflı Sayılar)
وَاحِدٌ وَعِشْرُونَ
كِتَاباً
21 kitap
إحْدَى وَعِشْرُونَ
مَجَلَّةً
21 dergi
اِثْنَانِ وَعِشْرُونَ
كِتَاباً
22 kitap
اِثْنَتَانِ وَعِشْرُونَ
مَجَلَّةً
22 dergi
ثَلَاثَةٌ وَعِشْرُونَ
كِتَاباً
23 kitap
ثَلَاثٌ وَعِشْرُونَ
مَجَلَّةً
23 dergi
أَرْبَعَةٌ وَعِشْرُونَ
بَاباً
24 kapı
أَرْبَعٌ وَعِشْرُونَ
غُرْفَةً
24 oda
خَمْسَةٌ وَعِشْرُونَ
صَفّاً
25 sınıf
خَمْسٌ وَعِشْرُونَ
مَكْتَبَةً
25 kütüphane
سِتَّةٌ وَعِشْرُونَ
حِذَاءً
26 ayakkabı
سِتٌّ وَعِشْرُونَ
حَدِيقةً
26 bahçe
سَبْعَةٌ وَعِشْرُونَ
قَلَماً
27 kalem
سَبْعٌ وَعِشْرُونَ
حَقِيبةً
27 çanta
ثَمَانِيَةٌ وَعِشْرُونَ
طَالِباً
28 erkek öğrenci
ثَمَانٍ وَعِشْرُونَ
طَالِبَةً
28 kız öğrenci
تِسْعَةٌ وَعِشْرُونَ
مُدَرِّساً
29 erkek öğretmen
تِسْعٌ وَعِشْرُونَ
مُدَرِّسَةً
29 bayan öğretmen

Not: 20 yerine diğer ukud sayılarından biri de getirilebilir.

20, 30, 40, 50, 60, 70, 80 ve 90 sayılarına ukûd sayıları denilir. Bunlarda müzekker ve müennes ayrımı yoktur. Bunlar, görüntü/biçim açısından düzenli eril çoğullara (cem-i müzekker-i sâlim) benzer.

20-90 arası sayılar (Ukud Sayıları)
ثَلَاثَةٌ وَثَلَاثُونَ
كِتَاباً
33 kitap
ثَلَاثٌ وَعِشْرُونَ
مَجَلَّةً
33 dergi
أَرْبَعَةٌ وَأَرْبعُونَ
بَاباً
44 kapı
أَرْبَعٌ وَعِشْرُونَ
غُرْفَةً
44 oda
خَمْسَةٌ وَخَمْسُونَ
صَفّاً
55 sınıf
خَمْسٌ وَعِشْرُونَ
مَكْتَبَةً
55 kütüphane
سِتَّةٌ وَسَتُّونَ
حِذَاءً
66 ayakkabı
سِتٌّ وَعِشْرُونَ
حَدِيقةً
66 bahçe
سَبْعَةٌ وَسَبْعُونَ
قَلَماً
77 kalem
سَبْعٌ وَعِشْرُونَ
حَقِيبةً
77 çanta
ثَمَانِيَةٌ وَثَمَانُونَ
طَالِباً
88 erkek öğrenci
ثَمَانٍ وَعِشْرُونَ
طَالِبَةً
88 kız öğrenci
تِسْعَةٌ وَتِسْعُونَ
مُدَرِّساً
99 erkek öğretmen
تِسْعٌ وَعِشْرُونَ
مُدَرِّسَةً
99 bayan öğretmen


100, 1000, milyon ve milyar sayıları (Müfret Sayılar)
مِائَةُ
كِتَابٍ
yüz kitap
مِائَةُ
مَجَلَّةٍ
yüz dergi
مِائَةُ
بَابٍ
yüz kapı
مِائَةُ
غُرْفَةٍ
yüz oda
أَلْفُ
صَفٍّ
bin sınıf
أَلْفُ
مَكْتَبَةٍ
bin kütüphane
أَلْفُ
حِذَاءٍ
bin ayakkabı
أَلْفُ
حَدِيقةٍ
bin bahçe
مِلْيُونُ
قَلَمٍ
bir milyon kalem
مِلْيُونُ
حَقِيبةٍ
bir milyon çanta
مِلْيُونُ
طَالِبٍ
bir milyon erkek öğrenci
مِلْيُونُ
طَالِبَةٍ
bir milyon kız öğrenci
مِلْيَارُ
مُدَرِّسٍ
bir milyar erkek öğretmen
مِلْيَارُ
مُدَرِّسَةٍ
bir milyar bayan öğretmen
مِلْيَارُ
كِتَابٍ
bir milyar kitap
مِلْيَارُ
مَجَلَّةٍ
bir milyar dergi

Not: yüz, bin, milyon ve milyar sayıları, madudun müzekker ya da müennes olmasına göre değişiklik göstermez; tek kullanımı vardır. Madud ise isim tamlamasında formunda muzafun ileyh olarak mecrûr ve tekil gelir. Muzaf olarak gelen sayılar ikil yapmak için -âni ekini aldığında, sonundaki nûn düşer; çünkü, muzaflar, tenvin de almaz ikil ya da çoğul nunu da almaz.

مِائَتَا
طَالِبٍ
İki yüz erkek öğrenci
مِائَتَا
طَالِبَةٍ
İki yüz kız öğrenci
مِلْيُونَا
مُدَرِّسٍ
İki milyon erkek
öğretmen
مِلْيُونَا
مُدَرِّسَةٍ
İki milyon bayan
öğretmen
مِلْيَارَا
كِتَابٍ
İki milyar kitap
مِلْيَارَا
مَجَلَّةٍ
İki milyar dergi



erkek öğrenci


kız öğrenci
ثَلَاثُمِائَةِ
طَالِبٍ
300 öğrenci
ثَلَاثُمِائَةِ
طَالِبَةٍ
300 öğrenci






ثَلَاثَةُ آلَافِ
طَالِبٍ
3000 öğrenci
ثَلَاثَةُ آلَافِ
طَالِبَةٍ
3000 öğrenci
عَشْرَةُ آلَافِ
طَالِبٍ
10,000 öğrenci
عَشْرَةُ آلَافِ
طَالِبَةٍ
10,000 öğrenci
أَحَدَ عَشَرَ أَلْفَ
طَالِبٍ
11,000 öğrenci
أَحَدَ عَشَرَ أَلْفَ
طَالِبَةٍ
11,000 öğrenci
ثَلَاثَةَ عَشَرَ أَلْفَ
طَالِبٍ
13,000 öğrenci
ثَلَاثَةَ عَشَرَ أَلْفَ
طَالِبَةٍ
13,000 öğrenci
عِشْرُونَ أَلْفَ
طَالِبٍ
20,000 öğrenci
عِشْرُونَ أَلْفَ
طَالِبَةٍ
20,000 öğrenci
وَاحِدٌ وعشرونَ أَلْفَ
طَالِبٍ
21,000 öğrenci
وَاحِدٌ وعشرونَ أَلْفَ
طَالِبَةٍ
21,000 öğrenci
ثَلَاثَةٌ وَعِشْرُونَ ألْفَ
طَالِبٍ
23,000 öğrenci
ثَلَاثَةٌ وَعِشْرُونَ ألْفَ
طَالِبَةٍ
23,000 öğrenci






ثَلَاثَةُ مَلَايَينِ
طَالِبٍ
3 milyon öğrenci
ثَلَاثَةُ آلَافِ
طَالِبَةٍ
3 milyon öğrenci
عَشْرَةُ مَلَايَينِ
طَالِبٍ
10 milyon öğrenci
عَشْرَةُ آلَافِ
طَالِبَةٍ
10 milyon öğrenci
أَحَدَ عَشَرَ مِلْيُونَ
طَالِبٍ
11 milyon öğrenci
أَحَدَ عَشَرَ أَلْفَ
طَالِبَةٍ
11 milyon öğrenci
ثَلَاثَةَ عَشَرَ مِلْيُونَ
طَالِبٍ
13 milyon öğrenci
ثَلَاثَةَ عَشَرَ أَلْفَ
طَالِبَةٍ
13 milyon öğrenci
عِشْرُونَ أَلْفَ
طَالِبٍ
20 milyon öğrenci
عِشْرُونَ أَلْفَ
طَالِبَةٍ
20 milyon öğrenci
وَاحِدٌ وعشرونَ أَلْفَ
طَالِبٍ
21 milyon öğrenci
وَاحِدٌ وَعِشْرُونَ أَلْفَ
طَالِبَةٍ
21 milyon öğrenci
ثَلَاثَةٌ وَعِشْرُونَ ألْفَ
طَالِبٍ
23 milyon öğrenci
ثَلَاثَةٌ وَعِشْرُونَ ألْفَ
طَالِبَةٍ
23 milyon öğrenci
300 ve katları, 3000 ve katları, üç milyon ve katları, üç milyar ve katlarında ÜÇ’ün madudu yüz, bin, milyon ve milyar sözcükleridir. Yüz, bin, milyon ve milyarın madudu ise kendilerinden sonra gelmektedir (öğrenci).

ÖZET: Tablolardan da anlaşılacağı üzere
· 1 ve 2 rakamları, müenneslik-müzekkerlik açılarından maduduna her zaman uymaktadır.
· 3-9 arası rakamlar, müenneslik-müzekkerlik açılarından maduduna hiçbir zaman uymamaktadır.
· 10 rakamı, tek başına iken müenneslik-müzekkerlik açılarından maduduna uymamakta; çift başına iken (11-19 arasında) her zaman uymaktadır.
· 20, 30 … 90 sayılarında (onluk sayılar: ukûd sayıları) ise müzekkerlik ve müenneslik ayrımı yapılmamaktadır.
· yüz, bin, milyon ve milyar sayılarında müzekkerlik ve müenneslik ayrımı yapılmamaktadır.

· 3-10 arasında MADUD, çoğul ve isim tamlaması formunda mecrur olarak gelir.
· 11-99 arasında MADUD, tekil ve mansup olarak gelir.
· yüz, bin, milyon ve milyar sayılarında MADUD, tekil ve isim tamlaması formunda mecrûr olarak gelir.

Not: yüz, bin, milyon ve milyar sayılarının bizatihi kendileri madud olursa (örn. 3 yüz, 5 milyon, 12 milyar gibi), bu durumda 3, 5, 12 rakamlarında, müenneslik-müzekkerlik ve madudun tekil-çoğul oluşu açılarından daha önce zikredilen kurallar geçerlidir. Yüz sayısı her zaman müennes, bin, milyon ve milyar sözcükleri ise her zaman müzekkerdir.

Not: Müzekkerlik ve müenneslik söz konusu olduğunda bir kelimenin müzekkerinin ve müennesinin var olup olmadığına bakılır. Bir kelimenin müzekkeri var ama müennesi yoksa YA DA müennesi var ama müzekkeri yoksa, bu gibi durumlarda mutabakat ya da aykırılık aranmaz; mevcut hallerine göre muamele edilir. Örneğin yüz sayısının müzekkerini ya da bin, milyon ve milyar sayılarının müennesini icat etmeye gerek yoktur.
OLSA, DÜKKAN SENİN! J

Aşağıdaki cümleleri tercüme edebilirsiniz.
Sınıfta bir öğrenci var.
Çarşıda bir öğrenci gördüm.
Bahçede bir öğrenciye selam verdim.

Sınıfta iki öğrenci var.
Çarşıda iki öğrenci gördüm.
Bahçede iki öğrenciye selam verdim.

Sınıfta üç öğrenci var.
Çarşıda üç öğrenci gördüm.
Bahçede üç öğrenciye selam verdim.

Sınıfta on öğrenci var.
Çarşıda on öğrenci gördüm.
Bahçede on öğrenciye selam verdim.

Sınıfta on öğrencinin kitapları var.
Çarşıda on öğrencinin annelerini gördüm.
Bahçede on öğrencinin babalarına selam verdim.

Hastaneye 11 yeni hasta geldi.
Hastaneye 11 yeni hasta geldi.
Hastaneye 11 yeni hasta geldi.

Hastanede 12 yeni doktor gördüm.
Hastanede 12 yeni doktor gördüm.
Hastanede 12 yeni doktor gördüm.

Bu yıl, 11 sahil şehrine seyahat ettim.
Bu yıl, 11 sahil şehrine seyahat ettim.
Bu yıl, 11 sahil şehrine seyahat ettim.

Hastaneye 11 hastanın ziyaretçileri geldi.
Hastanede 11 doktorun arabalarını gördüm.
Bu yıl, 11 sahil şehrinin sokaklarında dolaştım.

Meydanda 100 işçi toplandı.
Hayvan hastanesinde 100 hasta köpek gördüm.
Fabrikanın önünde 1000 otobüs var.
Otomobil fabrikası bu yıl 1000 otomobil sattı.

Meydanda bir milyon işçi toplandı.
Doktorlar, bu yıl bir milyon hasta köpek tedavi ettiler.
Gençler, geçen yıl, bir milyon ağaç diktiler.

Fabrikanın önünde 200 otobüs var.
Fabrikanın önünde 2000 otobüs var.
Otomobil fabrikası bu yıl 2000 otomobil sattı.

Aşağıdaki sayıları عَام ج أَعْوَام ve سَنَة ج سَنَوَات sözcüklerini (yıl, sene demek) aşağıdaki sayıların madudu yapınız.
21, 22, 33, 34, 45, 46, 58, 69, 99
101, 102, 103,  110, 111, 112, 113, 120, 121, 122, 123,
1001, 1002, 1003, 1010, 1011, 1012, 1020, 1021,
1099, 1972, 1989, 2345


TEMYİZ GRUBUNUN MARİFE YAPILMASI
Sayma sayılarından oluşan temyiz grubunu, MARİFE yapmak istersek, isim tamlamasında muzafun ileyh olarak gelen mecrur madudun başına EL takısı konulur (çünkü muzaflar, EL takısı almaz). 11-19 arasında sadece birinci küçük rakam, 21-99 arasında ise atıf grubunun her iki elemanının önüne EL takısı konulur.

ثَلَاثَةُ الْكُتُبِ
3 kitap
ثَلَاثُ الْمَجَلَّاتِ
3 dergi
عَشَرَةُ الْكُتُبِ
10 kitap
عَشْرُ الْمَجَلَّاتِ
10 dergi
اَلْأَحَدَ عَشَرَ كِتَاباً
11 kitap
الْإحْدَى عَشْرَةَ مَجَلَّةً
11 dergi
اَلْاِثْنَا عَشَرَ كِتَاباً
12 kitap
اَلْاِثْنَتَا عَشْرَةَ مَجَلَّةً
12 dergi
الثَّلَاثَةَ عَشَرَ كِتَاباً
13 kitap
الثَّلَاثَ عَشْرَةَ مَجَلَّةً
13 dergi
الْوَاحِدُ وَالْعِشْرُونَ كِتَاباً
21 kitap
الْإحْدَى وَالْعِشْرُونَ مَجَلَّةً
21 dergi
مِائَةُ الْكِتَابِ
100 kitap
مِائَةُ الْمَجَلَّةِ
100 dergi
ألْفُ الْكِتَابِ
1000 kitap
ألْفُ الْمَجَلَّةِ
1000 dergi

Örnekler:
1) اِشْتَرَيْتُ الْكِتَابَ بِأَرْبَعَةِ الدَّنَانِيرِ.
2) اِشْتَرَيْتُ الْكِتَابَ بِخَمْسِ اللِّيرَاتِ.
3) ذَهَبْتُ إِلَى السُّوقِ مَعَ ثَمَانِيَةِ الطُّلَّابِ.
4) ذَهَبْتُ إِلَى السُّوقِ مَعَ ثَمَانِي الطَّالِبَاتِ.
5) أُكْرِمَ تِسْعَةُ الْمُتَفَوِّقِينَ.
6) أُكرِمتْ عَشْرُ الْمُتَفَوِّقَاتِ.
7) شَاهَدْتُ سَبْعَةَ الْأَفْلَامِ.
8) شَاهَدْتُ ثَلَاثَ الْمُبَارَيَاتِ.
9) هَنَّأْتُ الثَّلَاثَةَ عَشَرَ مُتَفَوِّقاً.
10) هَنَّأْتُ الثَّلَاثَ عَشْرَةَ مُتَفَوِّقَةً.
11) بِعْتُ الثَّمَانِيَةَ عَشَرَ دُونُماً.
12) بِعْتُ الثَّمَانِيَ عَشْرَة أُونْصَةً مِنَ الذَّهَبِ.
13) اِسْتَعَنْتُ بِالْأَرْبَعَةَ عَشَر بَحْثاً.
14) اِسْتَعَنْتُ بِالسِّتَّ عَشْرَةَ رِوَايَةً.
15) زَارَنَا الْاِثْنَا عَشَرَ سَائِحاً.
16) زَارَتْنَا الْاِثْنَتَا عَشْرَةَ سَائِحَةْ.
17) قَابَلْتُ الْأَحَدَ عَشَرَ فَائِزاً.
18) قَابَلْتُ الْإحْدَى عَشْرَةَ فَائِزَةً.
19) سَاهَمَ الْعِشْرُونَ سَبَّاحاً فِي تَمْثِيلِ الْعَرَبِ فِي إيطَالْيَا.
20) اِسْتَبْدَلْتُ الثَّمَانِينَ رِيَالاً بِسِتَّةَ عَشَرَ دِينَاراً.
21) اِسْتَعَنْتُ بِالثَّلَاثِينَ شَرِيطاً مَرْئِيّاً مِنْ أَجْلِ التَّعَرُّفِ عَلَى تَطَوُّرِ الْمَصَانِعِ فِي الْمَدِينَةِ.
22) شَارَكَتْ الْأَرْبَعُونَ فَتَاةً فِي تَوْزِيعِ الْهَدَايَا عَلَى الْمُسِنِّينَ.
23) أَعَدَّتْ الْكُلِّيَّةُ السَّبْعِينَ طَالِبَةً لِلْاِهْتِمَامِ بِتَرْبِيَةِ ذَوِي الْحَاجَاتِ الْخَاصَّةِ.
24) وُزِّعَتْ الْمُعَلِّمَاتُ الْخَمْسُونَ الْمُتَدَرِّبَاتُ عَلَى السِّتِّينَ مَدْرَسَةً.
25) اِشْتَرَيْتُ الْخَمْسَةَ وَالْعِشْرِينَ كِتَاباً.
26) اِشْتَرَيْتُ السِّتَّ وَالْعِشْرِينَ مَجَلَّةً.
27) نَجَحَ السِّتَّةُ وَالثَّلَاثُونَ طَالِباً.
28) نَجَحَتْ الثَّمَانِي وَالْأَرْبَعُونَ طَالِبَةً.
29) أَمْضَيْتُ فِي الْمَصِيفِ الْاِثْنَيْنِ وَالْخَمْسِينَ يَوْماً.
30) أَمْضَيْتُ فِي الْمَصِيفِ الْاِثْنَتَيْنِ وَالثَّلَاثِينَ لَيْلَةً.
31) تَقَاعَدَ حَسَنٌ بَعْدَ الثَّلَاثَةِ وَالثَّلَاثِينَ عَاماً الْمُحَدَّدَةَ لِلتَّقَاعُدِ.
32) تَقَاعَدَتْ عَائِشَةُ بَعْدَ الثَّلَاثِ وَالثَّلَاثِينَ سَنَةً الْمُحَدَّدَةَ.
1) Kitabı, 4 dinara satın aldım.
2) Kitabı, 5 liraya satın aldım.
3) 8 öğrenci ile birlikte çarşıya gittim.
4) 8 öğrenci ile birlikte çarşıya gittim.
5) 9 üstün başarılıya ikramda bulunuldu.
6) 10 üstün başarılıya ikramda bulunuldu.
7) 7 filmi seyrettim.
8) 3 maçı seyrettim.
9) 13 üstün başarılıyı kutladım.
10) 13 üstün başarılıyı kutladım.
11) 18 dönümü sattım.
12) Altının 18 onsunu sattım.
13) 14 araştırmadan istifade ettim.
14) 16 romandan istifade ettim.
15) 12 turist bizi ziyaret etti.
16) 12 turist bizi ziyaret etti.
17) 11 kazananla görüştüm.
18) 11 kazananla görüştüm.
19) İtalya’da Arapları temsilde 20 yüzücü katkı sağladı.
20) 80 Riyali 16 dinarla değiştirdim.
21) Şehirdeki fabrikaların gelişimini anlamak için 30 videokasetinden istifade etti.
22) Hediyelerin yaşlılara dağıtımına 40 genç kız katıldı.
23) Özel ihtiyaç sahiplerinin eğitimiyle ilgilenmeleri için fakülte, 70 öğrenci hazırladı.
24) 50 deneyimli bayan öğretmen, altmış okula dağıtıldı.
25) 25 kitabı satın aldım.
26) 26 dergiyi satın aldım.
27) 36 öğrenci başarılı oldu.
28) 48 bayan öğrenci başarılı oldu.
29) Yazlıkta 52 gün geçirdim.
30) Yazlıkta 32 gece geçirdim.
31) Hasan, emeklilik için belirlenen 33 yıldan sonra emekli oldu.
32) Ayşe, emeklilik için belirlenen 33 yıldan sonra emekli oldu.

SAYMA SAYILARI ve SIFAT TAMLAMASI
Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere Arapçada sayma sayıları, genellikle "aded+madud" şeklinde (ben bu bütüne sayısal temyiz grubu demek istiyorum) kullanılmaktadır. Oysa Türkçede sayma sayıları genellikle sıfat tamlamasında ve sıfat olarak kullanılır.
Sayma sayıları Arapçada sıfat tamlamasında ve sıfat olarak da kullanılabilir fakat sayma sayılarını sıfat tamlamasında sıfat olarak kullanabilmek için önce yukarıda anlatılan temyiz grubunu ve aded-madud arası ilişkileri bilmek gerekir. Aded-madud arası ilişkiler dikkate alınarak kurulan yukarıdaki terkiplerde madud, aded'in önüne alınarak aralarında iki açıdan yani tarif-tenkir ve irap (merfu-mansûb-mecrûr) açılarından mutabakat sağlanırsa (1 ve 2 sayılarında olduğu gibi) sıfat tamlaması kurulmuş olur. Bu işlemi 3-10 arası sayılarda yapmak mümkündür.

كِتَابٌ وَاحِدٌ
1 kitap
مَجَلَّةٌ وَاحِدَةٌ
1 dergi
كِتَابَانِ اثْنَانِ
2 kitap
مَجَلَّتَانِ اثْنَتَانِ
2 dergi
كُتُبٌ ثَلَاثَةٌ
3 kitap
مَجَلَّاتٌ ثَلَاثٌ
3 dergi
أَبْوَابٌ أَرْبَعَةٌ
4 kapı
غُرَفٌ أَرْبَعٌ
4 oda
صُفُوفٌ خَمْسَةٌ
5 sınıf
مَكْتَبَاتٌ خَمْسٌ
5 kütüphane
أَحْذِيَةٌ سِتَّةٌ
6 ayakkabı
حَدَائِقُ سِتٌّ
6 bahçe
أَقْلَامٌ سَبْعَةٌ
7 kalem
حَقَائِبُ سَبْعٌ
7 çanta
طُلَّابٌ ثَمَانِيَةٌ
8 erkek öğrenci
طَالِبَاتٌ ثَمَانٍ
8 kız öğrenci
مُدَرِّسُونَ تِسْعَةٌ
9 erkek öğretmen
مُدَرِّسَاتٌ تِسْعٌ
9 bayan öğretmen
مُدَرِّسُونَ عَشَرَةٌ
9 erkek öğretmen
مُدَرِّسَاتٌ عَشْرٌ
9 bayan öğretmen

Not: Yukarıdaki sıfat tamlaması formunda gelen aded ve madudu, önlerine EL takısı koymak suretiyle marife yapmak mümkündür (الْمُعَلَّقَاتُ السَّبْعُ “yedi askı/muallaka” gibi).

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder